KUTADGU BİLİG’E GÖRE TÜRK SAVAŞ SANATI TURKISH ART OF WAR ACCORDING TO KUTADGU BİLİG
Türk devlet ve toplum düşüncesini en açık ve sade şekilde yansıtan Kutadgu Bilig, birçok konuda olduğu gibi savaş ve savaş sanatına dair konularda da Türklere özgü düşünce tarzını yansıtmaktadır. Bu bakımdan, teorik de olsa, “Türk savaş sanatı”nın ana hatlarını Kutadgu Bilig’den tespit etmek mümkündür. Eserde, savaşın “bilgisiz ve kötülere, anlaşmak istemeyen, adaletsizlik yapan düşmanlara karşı başvurulacak son çare” olduğu ifade edilmiş ve hükümdara veya ordu kumandanlarına savaş sanatına dair bazı konularda öğütler verilmiştir. Eserde üzerinde durulan konulardan en önemlisi düşmana karşı ihtiyatlı olmaktır. Bunun dışında cesaret, cömertlik ve alçak gönüllülük, siyaset ve hile, ordunun tertip ve tanzimi, konak ve karargâh yerinin tespiti, istihbarat ve haber alma, strateji ve taktik ve savaş sırasında ve sonrasında yapılması gerekenler, yaralı, ölü ve gazilere muamele gibi konulara temas edilmiştir.
Abstract
Kutadgu Bilig explaining the Turkish thought on state and society clearly and plainly also reflects aproaches of the Turks to war and art of war. In this respect, it is possible to determine main aspects of “Turkish Art of War” from Kutadgu Bilig. It is stated that the war is “the last solution that can be applied against enemies who are ignorant, evil, not in favour of peace and unjust. Additionally some advices about various topics of art of war are given to the rulers and commanders. The most important subject stressed on the book is to be cautious. Furthermore, themes like courage, generousness, politics and stratagem, recruitment and arrangement, determining the place of rest and headqarters, intellegence, strategy and tactics, activities before and after war, teatment of death and injured soldiers are pointed out.